آموزش مهارت مسأله گشایی و چالش های زندگی

وقتی طرح هایی برای پاسخگویی به چالش های زندگی ابداع می نمایید در واقع از روش مسأله گشایی استفاده می کنید. این کار یک مهارت کاربردی برای کنار آمدن با مشکلات است اما از جنبه روانشناختی هم مفید است. ما در مجله اینترنتی مدل 24 در مورد آموزش مهارت مسأله گشایی و چالش های زندگی بیشتر توضیح می دهیم.

استفادهٔ صحیح از مهارت مسأله گشایی موجب اعتماد به نفس در شما می شود.وقتی بدانید مهارت های مسأله گشایی را در اختیار دارید احساس لیاقت و تسلط شما تقویت خواهد شد . مهارت های مسأله گشایی اثربخش با سازگاری شخصی خوب همبستگی دارند. پژوهشگران دریافته اند افرادی که در مسأله گشایی مهارت یافته اند این اصل را می پذیرند که فایق آمدن بر چالش های زندگی نیاز به تلاش شخصی دارد.

قبل از این که فرایند مسأله گشایی را ارائه کنم، این سه نکتهٔ کلیدی را در نظر داشته باشید: نخست، افراد اغلب به بن بست می رسند چراکه آنها به طور انعطاف ناپذیری راه حل واحدی را در مسائل خودشان اعمال می کنند.

وقتی که با این راه حل موفق نمی شوند، به انجام راه حل مشابه دیگر دست می زنند . پرواضح است که اگر نتوانیم چیزی را با چکش درست کنیم در این صورت پتک به دست گرفتن احتمالا بهترین راه حل نخواهد بود. لکن، اغلب این حقیقت را به هنگامی که با مشکلات روزمرهٔ زندگی خود مواجه می شویم، نادیده می گیریم.

دومین نکته مورد توجه عبارت از این است که بعضی مواقع برای رویارویی با یک مشکل، بهترین کار آن است که راه حلی منحصر به فرد و خیلی متفاوت را در پیش بگیریم. این مطلب به ویژه در کار با دیگر افراد صادق است. دفعهٔ دیگری که در تلاش برای حل چیزی با شخص دیگر به بن بست می رسید راه حل غیرمنتظره ای را در پیش بگیرید.

پیشنهاد نمی کنم که باید به شیوهای عمل کنید که مضر و خطرناک است. لکن، می ارزد در خاطر داشته باشیم که بهترین مسأله گشاها کسانی هستند که می دانند چگونه مبتکر و خلاق باشند و به مسائل از تمام زوایا نگاه کنند.

سومین نکته ای که باید راجع به مسأله گشایی بدانید عبارت از این است که برای مسأله گشایی باید رویکردی فعال و نه منفعل اتخاذ کنید. دو سبک کنار آمدن که خیلی مفید نیستند، عبارتند از: پاسخ بازدارنده و واکنشی به مسائل.

پاسخ بازدارنده نسبت به مساله با انواع نگرش های زیر مشخص می شود:

برای حل واقعی مشکلات در اقدام هایم پیگیر نیستم.

به جای تمرکز روی مسائل خود وقتم را صرف فعالیت ها و کارهای روزمرهٔ بیربط می نمایم.

حتی از فکر کردن راجع به مسائل خود اجتناب می کنم.

پاسخ واکنشی به مسائل با انواع نگرش های زیر مشخص میشوند:

بیش از حد سریع عمل می کنم که این خود مسائل را بدتر می کند.

احساسات قبلی ام مانع از حل مسائل جاری می شوند

همهٔ فکر و ذکرم معطوف مسائل می شود و بعضی از آنها را نیز بیش از حد برای خودم بزرگ می کنم.

به جای پاسخ به مسائل به شیوهٔ واکنشی و یا بازدارنده، بهتر است اعتماد به نفس خویش و هوشیاری تان را حفظ کنید و انتخاب های خویش را مشخص نماید.

پنج مرحله مسأله گشایی وجود دارد:

ادراك خویشتن ، تعریف مسأله، فهرست انتخاب ها، تصمیم گیری، و امتحان

ادراک خویشتن:

اولین مرحله در مسأله گشایی موفقیت آمیز عبارت است از این که این تصور را از خودتان شکل دهید که شما یک مسأله گشا هستید. مسأله گشاها آگاهی دارند که موقعیت های مسأله ساز بخشی از زندگی هستند و آنان به این حقیقت توجه دارند که مواجه شدن با چنین چالش هایی با آرامش و به حالت معقول و نه به صورت تکانشی مهم است.

برای آن که مهارت مسأله گشایی را در خود پرورش دهید، باید به خودتان القا کنید که: «بخشی از زندگی به رو به رو شدن با مسایل و سختی ها مربوط می شود. وقتی دچار مشکل می شوم، می دانم که باید آرامشم را حفظ کنم، به مهارتهای مسأله گشایی خویش متکی باشم و بهترین راه عملی ممکن را انتخاب کنم».

۲– تعریف مساله:

اولین کاری که به هنگام رو به رو شدن با تهدید و یا مشکل باید انجام داد عبارت از این است که دقیقاً بفهمیم چه چیزی اتفاق می افتد. با اندکی وقت گذاشتن مسایل مهم و تعارض ها را حلاجی کنید؛ سپس فهرستی از اهداف تهیه نماید. این، مرحله ای از مسأله گشایی است که افراد حامی می توانند با تشویق نمودن شما در اتخاذ نگرش عینی و در مد نظر داشتن تمامی جوانب مساله مفید باشند.

۳- فهرست کردن گزینه های مختلف:

این مرحله ای است که شما چند طرح مثلاً طرح A، طرح B و طرح C را مشخص می کنید. برای این که طرح های خوبی تهیه کنید، لازم است فکری بازداشته باشید. قبل از تصمیم گیری در مورد هر گونه شیوهٔ عمل، مهم است تمامی انتخاب ها را در نظر بگیرید. هر طرح ممکن را یادداشت کنید.هر چه بیشتر، بهتر. مبتکر باشید.

لازم است به طرح های ممکن متعددی فکر کرده باشید. در نتیجه، نظرهای فراوانی را برای کار کردن با آنها خواهید داشت. در این مرحله نیز افراد حامی می توانند با شیوهٔ رایزنی به شما یاری نمایند تا از چسبیدن به شیوه ای واحد اجتناب کنید.

۴- تصمیم گیری:

اگر وقت کافی برای مشخص نمودن مسأله و یادداشت گزینه های متعدد صرف کرده باشید، آماده هستید تا در مورد شیوهٔ عمل تصمیم بگیرید. در مرحله تصمیم گیری اگر شناخت کامل و فهرستی قابل تغییر از انتخاب ها برای مسائلی که رو به روی شماست داشته باشید به مراتب آسانتر است پاسخ های احتمالی را مرور کنید. کدامها عملی ترین هستند؟

کدامها به احتمال بیشتر بدون ایجاد مسائل دیگر شما را به آنچه که می خواهید می رسانند؟ بعد از انتخاب مناسب ترین پاسخ، بهتر است نتایج احتمالی را پیش بینی کنید. به خاطر داشته باشید که در اغلب موقعیت ها فقط یک شیوهٔ عمل (صحیح ) وجود ندارد. پاسخ دادن به چالش های زندگی دارای معایب و همچنین محاسنی است. اگر اولين تصمیم تان موفق و عملی نباشد، لازم است انعطاف پذیر باشید و طرح های انتخابی دیگری داشته باشید.

۵- امتحان کردن:

اگر اولین شیوهٔ عملتان موفقیت آمیز بود، چه بهتر ! اگر موفق نشدید، وقت آن است که مراحل مختلف مسأله گشایی را دوباره مرور کنید. آیا مسأله را به طور صحیح معین کرده اید؟ آیا تمامی انتخاب های احتمالی را بررسی کردید؟ لازم است تمامی انتخاب ها را مد نظر قرار داده باشید و همیشه به خاطر داشته باشید که شما یک مسأله گشا هستید.